ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਲਿਤ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਸਿਖਰਲੇ ਸਥਾਨਾਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿਚ ਵਰਗ ਪੱਖਪਾਤ ਮੌਜੂਦ ਸੀ ਪਰ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤੀ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਵਿਤਕਰੇ ਦੇ ਸਬੂਤ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹਨ। ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਨੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਕੁਛ ਮੀਡਿਆ […]

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਲਿਤ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਸਿਖਰਲੇ ਸਥਾਨਾਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿਚ ਵਰਗ ਪੱਖਪਾਤ ਮੌਜੂਦ ਸੀ ਪਰ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤੀ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਵਿਤਕਰੇ ਦੇ ਸਬੂਤ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹਨ। ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਨੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਕੁਛ ਮੀਡਿਆ ਕਰਮੀ  ਆਨਲਾਈਨ ਜੁੜੇ ਅਤੇ ਬਾਲੂ ਪਲਵੰਕਰ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਪਲਵੰਕਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਲਿਤ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਮਹਾਨ ਸਪਿਨਰ ਸਨ ਅਤੇ ਖੇਡ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਨ।

ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਪ੍ਰੇਮੀ ਰਾਮਚੰਦਰ ਗੁਹਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਅਭਿਨੇਤਾ ਅਤੇ ਖੇਡ ਪ੍ਰੇਮੀ ਨਸੀਰੂਦੀਨ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਤੁਸੀਂ ਬਾਲੂ ਪਲਵੰਕਰ ਬਾਰੇ ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਕਿਤਾਬ “ਸਪਿਨ ਐਂਡ ਅਦਰ ਟਰਨਜ਼” ਦਾ ਚੈਪਟਰ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪ ਸੀ?ਗੁਹਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ  “ਉਹ ਧਾਰਵਾੜ ਦਾ ਇੱਕ ਦਲਿਤ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦਾ ਸਪਿਨਰ ਸੀ। ਓਹ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਿੰਦੂ ਸਪਿਨਰ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਆਲ-ਇੰਡੀਆ ਟੀਮ ਨੇ 1911 ਵਿੱਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ 36 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 150 ਵਿਕਟਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਕਾਉਂਟੀ ਠੇਕੇ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਤਾਂ ਬੀ ਆਰ ਅੰਬੇਦਕਰ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਉੱਭਰਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇਤਾ ਸਨ, ਨੇ ਬਾਲੂ ਲਈ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਦਲਿਤਾਂ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਦਾ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ।ਪਰ ਜਦੋਂ ਪਲਵੰਕਰ ਦੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਕਾਬਲੀਅਤ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਇਸਨੇ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਵਿਵਹਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਲਿਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ “। ਓਸਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ” ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਭੋਜਨ ਵੱਖਰਾ ਖਾਣਾ ਪਿਆ। ਗੁਹਾ ਨੇ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਬਾਰੇ ਇਕ ਹੋਰ ਕੌੜੀ ਸੱਚਾਈ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ।ਉਸ (ਪਾਲਵੰਕਰ) ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਕਪਤਾਨ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਜਾਤੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਉਲਟਾਉਣਾ ਸੀ। ਕਪਤਾਨ ਨੂੰ ਉੱਚ ਜਾਤੀ ਦਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ, ”। ਪਲਵੰਕਰ ‘ਚਮਾਰਾਂ’, ਜਾਂ ਚਮੜੇ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਆਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਧਿਕਾਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਗੀਅਰ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਖੇਡ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੋਇਆ ।ਹੇਮੰਤ ਕੇਂਕਰੇ, ਸਾਬਕਾ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਕਲੱਬ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (ਸੀਸੀਆਈ) ਦੇ ਕਪਤਾਨ, 50 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਦੇ ਇੱਕ ਭਾਵੁਕ ਅਬਜ਼ਰਵਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਿਯਮਿਤ ਕਾਲਮਨਵੀਸ, ਆਧੁਨਿਕ-ਦਿਨ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਜਾਤੀ ਭੇਦਭਾਵ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਨਕਾਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਉਹ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਖੇਡ ਉਸ ਸਮੇਂ ਢਾਂਚਾਗਤ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉੱਚਿਤ ਸੀ।

• 

  Ireland ਨੂੰ 304 ਦੌੜਾਂ ਨਾਲ ਹਰਾ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਮਹਿਲਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜਿੱਤ

  Sports

• 

  ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 'ਚ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਕਸ਼ਨ 'ਚ BCCI, ਪੂਰੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਣਗੀਆਂ ਕ੍ਰਿਕਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ, ਬਣਾਏ ਇਹ ਨਿਯਮ

  Sports

• 

  'ਕੀ ਰੋਹਿਤ ਸ਼ਰਮਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯਸ਼ਸਵੀ ਜੈਸਵਾਲ ਹੋਣਗੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਗਲੇ ਕਪਤਾਨ?'

  Sports

• 

  ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਨੇ ਕੇਐਲ ਰਾਹੁਲ 'ਤੇ ਲਿਆ ਵੱਡਾ ਯੂ-ਟਰਨ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਟਰਾਫੀ 2025 ਟੀਮ 'ਤੇ ਸਸਪੈਂਸ ਵਧਿਆ: ਰਿਪੋਰਟ

  Sports

• 

  ਬੀਜੀਟੀ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਦਲਿਆ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦਾ ਕਪਤਾਨ, ਪੀਟ ਕਮਿੰਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਇਸ ਦਿੱਗਜ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਕਮਾਨ

  Sports