Lok Sabha Election: Indian Voters ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਕੇ ਕਰਦਾ ਹੈ ਵੋਟ! ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਤੋਂ ਹੋ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ?

Lok Sabha Elections 2024: ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਵੋਟਰ ਦੀ ਵੋਟਿੰਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ। ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਲੋਕਤੰਤਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਤਿਉਹਾਰ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਹਰ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਿਆਨ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2024 ਅਤੇ 18ਵੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਚੋਣ ਜ਼ਾਬਤਾ ਲਾਗੂ ਹੈ। ਜ਼ਾਹਰ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੋਟ ਪਾਉਣਗੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਵੋਟ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਪਰ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਵੋਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਉਹ ਵੋਟਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਸੋਚਦੇ ਹਨ?

ਵੋਟਰ ਕਿਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵੋਟ ਪਾਉਣਗੇ? ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਣਦੇ ਹੋਵੋਗੇ ਪਰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘੱਟ ਸ਼ਬਦਾਂ 'ਚ ਇਸ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਜਾਣ ਲਓ ਕਿ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿਵਹਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਵੋਟਰ ਦਾ ਵਿਵਹਾਰ ?

ਸੌਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਮਤਲਬ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਵੋਟਰ ਵੋਟ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ, ਵੋਟਿੰਗ ਵਿਵਹਾਰ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਵੇਲੇ ਕੀ ਸੋਚ ਰਹੇ ਸਨ। ਵੋਟਿੰਗ ਵਿਵਹਾਰ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਧਾਰਨਾ ਹੈ। ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਦਾ ਸਟੱਡੀ ਆਫ਼ ਡਿਵੈਲਪਿੰਗ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ: ਸੰਜੇ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਪ੍ਰਵੀਨ ਰਾਏ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ 'ਮੇਜ਼ਰਿੰਗ ਵੋਟਿੰਗ ਬਿਹੇਵੀਅਰ ਇਨ ਇੰਡੀਆ' ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵੋਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਵੋਟਰ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਸਾਮਾਨ ਖਰੀਦਣ ਵਰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ |

ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ. ਵੋਟਰ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਣੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਵਿਅਕਤੀ A ਨੂੰ ਵੋਟ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕੀ ਲਾਭ ਹਨ? ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵਿਅਕਤੀ B ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕੀ ਲਾਭ ਹਨ? ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨ ਵਿਚ ਕਲੇਸ਼ ਚਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵੋਟਰ ਵੋਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਖੈਰ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਗੱਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਵੋਟਰ ਵੋਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ?

ਮਹਾਤਮੀ ਗਾਂਧੀ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਹਿੰਦੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਵਰਧਾ ਦੇ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਮੀਡੀਆ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ: ਸੰਦੀਪ ਵਰਮਾ ਨੇ 'ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਕਰੰਟ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਐਂਡ ਸਾਇੰਟਿਫਿਕ ਰਿਸਰਚ' ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇਕ ਖੋਜ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਧਰਮ ਹਨ, ਲੋਕ ਜਾਤਾਂ, ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਰਣਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਦਾ ਆਧਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵੋਟਰ ਵੀ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਵੋਟ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵੋਟਿੰਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰਕ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।

ਜਾਤੀ : ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਢਾਂਚਾ ਜਾਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਚੋਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 'ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ। ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਜਾਤ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵੋਟਾਂ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਾਤੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।

ਧਰਮ : ਕਈ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੋਣ ਲਾਭ ਲਈ ਵੋਟਾਂ ਦਾ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੋਟਰ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਵੋਟ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਧਰਮ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ AIMIM, ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ, ਕੇਰਲਾ ਸਮੇਤ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਧਾਰਮਿਕ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
 
ਭਾਸ਼ਾ : ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾ ਮੁੱਖ ਚੋਣ ਮੁੱਦਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਣ ਅਤੇ ਗ਼ੈਰ-ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਸ਼ਾ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿਹਾਰ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਕ ਹੈ।

ਖੇਦਰਵਾਦ : ਖੇਤਰਵਾਦ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ, ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ 'ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਥਾਂ ਜਾਂ ਖੇਤਰ ਜਾਂ ਸੂਬੇ ਦੇ ਹਨ। ਵੋਟਰ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਆਗੂ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
 
ਸਿਆਸੀ ਦਲ ਨਾਲ ਜੁੜਾਵ : ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਜੇ ਪੱਖੀ, ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ, ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਅਤੇ ਬਹੁਜਨ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਮੁੱਖ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਹੈ। ਜੋ ਆਪਣੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਵੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਧਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ : ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੀ ਢੁਕਵੀਂ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਵੱਖਰੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਇਸ ’ਤੇ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਉਮੀਦਵਾਰ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ, ਕੰਬਲ, ਸਾੜੀਆਂ ਆਦਿ ਦਾ ਲਾਲਚ ਦੇ ਕੇ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਵੋਟਾਂ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵੋਟਰ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਵੋਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਸਿੱਖਿਆ : ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿਹਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਜਾਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨਾਂ ਕਾਰਨ ਅਨਪੜ੍ਹ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਹੀ ਵੋਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਲੋਕ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖ ਕੇ ਵੋਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਸਿਆਸੀ ਆਗੂ ਦੀ ਕਰੈਕਟਰ ਅਤੇ ਲੋਕਪ੍ਰਿਯਤਾ : ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਮੋਦੀ ਲਹਿਰ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਨਹਿਰੂ ਤੇ ਕਦੇ ਇੰਦਰਾ ਲਹਿਰ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਦੀ ਇਹ ਹਰਮਨਪਿਆਰਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਆਮ ਵੋਟਰ ਕਿਸੇ ਪਾਰਟੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਦੇਖਦਾ।

ਡਾ: ਸੰਦੀਪ ਵਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਦੱਸੇ ਗਏ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਇਹਨਾਂ ਕਾਰਕਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਕ ਹਨ ਜੋ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਰਹੀਆਂ ਫੌਰੀ ਘਟਨਾਵਾਂ, ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ। ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ ਆਦਿ।

• 

  ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿਗੜਦੀ ਹੈ, GRAP-4 ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਖ਼ਤ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਉਪਾਅ ਮੁੜ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ

  National

• 

  ਭਾਰਤ 2027 ਤੱਕ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ: ਪੀਯੂਸ਼ ਗੋਇਲ

  National

• 

  ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ, ਪੀਐੱਮ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਨਗੇ ਦੋ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਣਡੁੱਬੀ

  National

• 

  ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ: ਨੌਸ਼ਹਿਰਾ 'ਚ ਜਵਾਨ ਗਸ਼ਤ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਬਾਰੂਦੀ ਸੁਰੰਗ 'ਚ ਧਮਾਕਾ, ਹੋ ਗਏ 6 ਜਵਾਨ ਜ਼ਖਮੀ

  National

• 

  ਸੰਗਮ ਤੱਟ 'ਤੇ ਦਿਖਿਆ ਅਦਭੁਤ ਨਜ਼ਾਰਾ, ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ 'ਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 1 ਕਰੋੜ 38 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ

  National