ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ 'ਤੇ 15 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਤੱਕ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ,ਫਿਰ ਵੀ ਰੇਟ ਨਹੀਂ ਘਟਾ ਰਹੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ

ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੰਭਾਵਨਾ ਸੀ ਕਿ ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਘਟਾਉਣਗੀਆਂ। ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਐਕਸਾਈਜ਼ ਡਿਊਟੀ ਵਿੱਚ 2 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦੀ ਆੜ ਹੇਠ, ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀਮਤਾਂ ਘਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਗਿਆ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ, ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਘਾਟੇ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਤੋਂ ਬਚ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

Share:

ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ($65.41 ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ) 'ਤੇ ਆ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਪ੍ਰੈਲ 2021 ਵਿੱਚ, ਕੀਮਤ $63.40 ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਸੀ। ਇਸ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਨੂੰ ਸੋਧਣ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਆਮਦਨ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਰੇਟਿੰਗ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਵੇਲੇ ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਪੈਟਰੋਲ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ 12-15 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ 6.12 ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨਹੀਂ ਘਟਾਈਆਂ ਹਨ।

ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਤੋਂ ਬਚਦੀਆਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ

ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੰਭਾਵਨਾ ਸੀ ਕਿ ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਘਟਾਉਣਗੀਆਂ। ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਐਕਸਾਈਜ਼ ਡਿਊਟੀ ਵਿੱਚ 2 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦੀ ਆੜ ਹੇਠ, ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀਮਤਾਂ ਘਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਗਿਆ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ, ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਘਾਟੇ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਤੋਂ ਬਚ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ, ਅਸਲੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, 7 ਵੱਡੀਆਂ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਸਿਰਫ ਇੱਕ IOC ਨੂੰ 2019-20 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਾਮੂਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਕੰਪਨੀਆਂ ਸਾਲ ਦਰ ਸਾਲ ਭਾਰੀ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਸੈੱਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਤੋਂ 35 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਹਨ।

85% ਸਬਸਿਡੀ ਖਰਚੇ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ’ਤੋਂ

2024-25 ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦਾ ਸਬਸਿਡੀ ਬਿੱਲ ₹4.7 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਕੁੱਲ ਸਬਸਿਡੀ ₹3.81 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰਹੀ। ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਸਬਸਿਡੀ ₹ 8.51 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ, ਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ 'ਤੇ ਟੈਕਸਾਂ ਤੋਂ ₹3.2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ₹4 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਮਿਲੇ। ਕੁੱਲ ਕਮਾਈ ₹7.2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਸੀ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੰਡੀ ਗਈ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 85% ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਲਗਾ ਕੇ ਵਸੂਲਿਆ ਗਿਆ। ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਲਈ ਆਮਦਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਹਨ।

ਕੇਂਦਰ ਪੈਟਰੋਲ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਲਗਭਗ 22 ਰੁਪਏ ਟੈਕਸ

ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਪੈਟਰੋਲ 'ਤੇ ₹ 21.90 ਟੈਕਸ ਲਗਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ₹15.39 ਵੈਟ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਟੈਕਸ ₹37.30 ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਡੀਜ਼ਲ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ₹ 17.80 ਵਸੂਲਦੀ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਵੈਟ ਵਜੋਂ 12.83 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਵਸੂਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਕੁੱਲ ਟੈਕਸ ₹30.63 ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਔਸਤ ਮਾਸਿਕ ਖਪਤ 2.80 ਲੀਟਰ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ 6.32 ਲੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਪੈਟਰੋਲ 'ਤੇ ₹ 104.44 ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ 'ਤੇ ₹ 193.58 ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਮਿਲ ਕੇ ₹298 ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ

Tags :