ਦਲਿਤ ਪੈਂਥਰਜ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਇਤਿਹਾਸ

ਦਲਿਤ ਪੈਂਥਰਜ਼ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਇੱਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਲਹਿਰ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਦਲਿਤਾਂ ਨੂੰ, ਸਗੋਂ ਰਾਜ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਮਰਾਠੀ ਦਲਿਤ ਸਾਹਿਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਲਿਆ।ਜੇ.ਵੀ. ਪਵਾਰ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਦਲਿਤ ਅੰਦੋਲਨ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਮਹੱਤਤਾ […]

ਦਲਿਤ ਪੈਂਥਰਜ਼ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਇੱਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਲਹਿਰ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਦਲਿਤਾਂ ਨੂੰ, ਸਗੋਂ ਰਾਜ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਮਰਾਠੀ ਦਲਿਤ ਸਾਹਿਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਲਿਆ।ਜੇ.ਵੀ. ਪਵਾਰ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਦਲਿਤ ਅੰਦੋਲਨ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਡਾ: ਅਨਾਨਾਦ ਤੇਲਤੁੰਬੜੇ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ‘ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ’ ਕਿਹਾ । ਅੰਬੇਡਕਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਦਲਿਤ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਓਹ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚਿਹਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ , ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਊ ਤੋਰਸੇਕਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ‘ਗੂਗਲ’ ਕਿਹਾ। ਇਸ ਲਈ, ਅਜਿਹੇ ਉੱਘੇ ਲੇਖਕ ਦੁਆਰਾ ਦਲਿਤ ਪੈਂਥਰਜ਼ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਅਨੁਭਵ ਹੈ। “ਦਲਿਤ ਪੈਂਥਰਜ਼: ਐਨ ਅਥਾਰਟੀਟਿਵ ਹਿਸਟਰੀ,” ਰਕਸ਼ਿਤ ਸੋਨਾਵਨੇ ਦੁਆਰਾ ਮੂਲ ਮਰਾਠੀ ਰਚਨਾ “ਦਲਿਤ ਪੈਂਥਰਜ਼” (ਜੇਵੀ ਪਵਾਰ) ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਲੋੜੀਂਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਫਾਰਵਰਡ ਪ੍ਰੈਸ ਬੁੱਕਸ ਅਤੇ ਦਿ ਮਾਰਜਿਨਲਾਈਜ਼ਡ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ, ਦਿੱਲੀ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 

ਦਲਿਤ ਪੈਂਥਰਜ਼ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਇੱਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਲਹਿਰ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਦਲਿਤਾਂ ਨੂੰ, ਸਗੋਂ ਰਾਜ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਮਰਾਠੀ ਦਲਿਤ ਸਾਹਿਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਲਿਤ ਸ਼ਬਦ ਮੌਜੂਦ ਸੀ, ਪਰ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 29 ਮਈ, 1971 ਨੂੰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਕਾਇਮ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਅਤੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਬਾਅਦ 7 ਮਾਰਚ, 1977 ਨੂੰ ਭੰਗ ਹੋ ਗਈ। ਉਹਨਾਂ ਸਮਾਜਿਕ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦਲਿਤ ਪੈਂਥਰਜ਼ ਦੇ ਉਭਾਰ ਅਤੇ ਸਮੂਹ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਹੋਈਆਂ। ਜੇ.ਵੀ. ਪਵਾਰ ਦਲਿਤ ਪੈਂਥਰਸ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ, ਅਤੇ ਸਮੂਹ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਬਾਰੇ ਉਸਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਆਇ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਦਲਿਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਹੋਏ ਸਨ। ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਪਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਆਰ.ਪੀ.ਆਈ.) ਦੇ ਆਗੂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਝਗੜੇ ਵਿੱਚ ਉਲਝੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਦਲਿਤਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਸਿਖਰਾਂ ‘ਤੇ ਸਨ। ਦਲਿਤ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਤੇ ਨੰਗੀਆਂ ਪਰੇਡਾਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ, ਦਲਿਤਾਂ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਬਾਈਕਾਟ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੋਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਮਲ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾਣਾ, ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਣਾ ਜਾਂ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਬਾਰ ਬਾਰ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।

• 

  ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ BS III ਪੈਟਰੋਲ, BS IV ਇੰਜਣ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ

  National

• 

  ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿਗੜਦੀ ਹੈ, GRAP-4 ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਖ਼ਤ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਉਪਾਅ ਮੁੜ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ

  National

• 

  ਭਾਰਤ 2027 ਤੱਕ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ: ਪੀਯੂਸ਼ ਗੋਇਲ

  National

• 

  ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ, ਪੀਐੱਮ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਨਗੇ ਦੋ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਣਡੁੱਬੀ

  National

• 

  ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ: ਨੌਸ਼ਹਿਰਾ 'ਚ ਜਵਾਨ ਗਸ਼ਤ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਬਾਰੂਦੀ ਸੁਰੰਗ 'ਚ ਧਮਾਕਾ, ਹੋ ਗਏ 6 ਜਵਾਨ ਜ਼ਖਮੀ

  National