ਏਐੱਸਆਈ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਤੁੰਗਨਾਥ ਮੰਦਿਰ 6-10 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਝੁਕਿਆ

ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ (ਏਐਸਆਈ) ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚ 12,800 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ, ਤੁੰਗਨਾਥ ਮੰਦਰ, ਲਗਭਗ ਪੰਜ ਤੋਂ ਛੇ ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਝੁਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਛੋਟੀਆਂ ਬਣਤਰਾਂ ਲਗਭਗ 10 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਝੁਕ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਏਐਸਆਈ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੋਜਾਂ […]

Share:

ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ (ਏਐਸਆਈ) ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚ 12,800 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ, ਤੁੰਗਨਾਥ ਮੰਦਰ, ਲਗਭਗ ਪੰਜ ਤੋਂ ਛੇ ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਝੁਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਛੋਟੀਆਂ ਬਣਤਰਾਂ ਲਗਭਗ 10 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਝੁਕ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਏਐਸਆਈ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੋਜਾਂ ਬਾਰੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸਥਾਨ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਮਾਰਕ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹੱਤਵ ਵਾਲਾ ਸਮਾਰਕ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਏਐਸਆਈ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਕੀ ਇਸਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ, ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਜੋਸ਼ੀਮਠ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਸਥਿਰ ਜ਼ਮੀਨ ਬਾਰੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਮੰਦਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਮਾਰਤਾਂ, ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਨਿਰਮਾਣ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਹੁਣ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋਸ਼ੀਮਠ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਰਹਿਣਯੋਗ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਲਗਭਗ 300 ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਏਐਸਆਈ ਦੇ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਸਕਸੈਨਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨਗੇ ਕਿ ਕੀ ਤੁਰੰਤ ਮੁਰੰਮਤ ਸੰਭਵ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਗਤੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਮੰਦਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਕੱਚ ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ਲਗਾਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਲੋੜ ਪਈ ਤਾਂ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਕੇ ਨੁਕਸਾਨ-ਗ੍ਰਸਤ ਹੋਏ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਤੁੰਗਨਾਥ ਮੰਦਿਰ, 8ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕਟਯੂਰੀ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬਦਰੀ ਕੇਦਾਰ ਮੰਦਿਰ ਕਮੇਟੀ (ਬੀਕੇਟੀਸੀ) ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬੀਕੇਟੀਸੀ ਨੇ ਮੰਦਰ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਏਐਸਆਈ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਪਰ ਮਾਲਕੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲੈਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਜੋਸ਼ੀਮਠ ਦਾ ਡੁੱਬਦਾ ਕਸਬਾ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਅਤੇ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਡੈਮਾਂ, ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸਥਾਪਨਾਵਾਂ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨਾਲ ਵਿਘਨ ਪਿਆ ਹੈ। ਬੀਕੇਟੀਸੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਜੇਂਦਰ ਅਜੈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਏਐਸਆਈ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ‘ਤੇ ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨੇ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਅਸਲ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਏਐਸਆਈ ਤੋਂ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਬੀਕੇਟੀਸੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਏਐਸਆਈ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਬਾਰੇ ਸੂਚਿਤ ਕਰੇਗੀ।