ਮੁੜ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਕਦਮ ਦੂਰ ਆਦਿਤਿਆ L1, ਅੱਜ ਪਹੁੰਚੇਗਾ ਆਪਣੀ ਮੰਜਿਲ ਤੇ

2 ਸਤੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਪੋਲਰ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ (PSLV-C57) ਨੇ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਦੇ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਆਦਿਤਿਆ ਦੇ ਨਾਲ ਉਡਾਣ ਭਰੀ ਸੀ। ਪੀਐਸਐਲਵੀ ਨੇ ਇਸਨੂੰ 235 X 19500 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਔਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਸੀ।

Share:

ਹਾਈਲਾਈਟਸ

  • ਆਦਿਤਿਆ L1 'ਤੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਐਲ-1 ਬਿੰਦੂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਸੂਰਜ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ

ਇਸਰੋ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੂਰਜ ਮਿਸ਼ਨ ਆਦਿਤਿਆ-L1 ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ L1 (ਲੈਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ) 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇਗਾ। ਆਦਿਤਿਆ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 15 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ L1 ਬਿੰਦੂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਆਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਨੂੰ ਐਲ1 ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਆਰਬਿਟ ਵਿਚ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਕਰੀਬ 4 ਵਜੇ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।

ਕੀ ਹੈ ਲੈਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ

L1 (ਲੈਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ) ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੀ ਗਰੈਵੀਟੇਸ਼ਨਲ ਬਲ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੁਆਰਾ ਬਾਲਣ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜੀ-ਧਰਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਲੈਗਰੇਂਜ ਬਿੰਦੂ ਹਨ। ਆਦਿਤਿਆ L1 'ਤੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਐਲ-1 ਬਿੰਦੂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਸੂਰਜ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। L-1 ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਚਾਰ ਪੇਲੋਡ ਸਿੱਧਾ ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਹੋਣਗੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਬਾਕੀ ਤਿੰਨ ਪੇਲੋਡ ਐਲ-1 'ਤੇ ਹੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਗੇ।

 

ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ

ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਆਦਿਤਿਆ ਇਸ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰੇਗਾ। ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 2 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਪੋਲਰ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ (PSLV-C57) ਨੇ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਦੇ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਆਦਿਤਿਆ ਦੇ ਨਾਲ ਉਡਾਣ ਭਰੀ ਸੀ। ਪੀਐਸਐਲਵੀ ਨੇ ਇਸਨੂੰ 235 X 19,500 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਔਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੜਾਅਵਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਆਰਬਿਟ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ, ਆਦਿਤਯ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਗੁਰੂਤਾ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰੂਜ਼ ਪੜਾਅ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ1 ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।

 

ਹੋਰ ਤਾਰਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਮਿਲੇਗੀ ਜਾਣਕਾਰੀ

ਆਦਿਤਿਆ ਕੋਲ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸੱਤ ਪੇਲੋਡ ਹਨ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਸੂਰਜੀ ਵਾਯੂਮੰਡਲ (ਕ੍ਰੋਮੋਸਫੀਅਰ, ਫੋਟੋਸਫੀਅਰ ਅਤੇ ਕੋਰੋਨਾ), ਸੂਰਜੀ ਓਸਿਲੇਸ਼ਨ ਜਾਂ 'ਕੋਰੋਨਲ ਮਾਸ ਇਜੈਕਸ਼ਨਜ਼' (ਸੀਐਮਈ), ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਮੌਸਮ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰੇਗਾ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਭੁਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਲਰ ਕੰਪਨ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੋਰੋਨਲ ਪੁੰਜ ਇਜੈਕਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਜੀ ਕੰਪਨ ਕਈ ਵਾਰ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹੋਰ ਤਾਰਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲ ਸਕੇਗੀ।

 

ਸੂਰਜੀ ਹਵਾ ਅਤੇ ਆਇਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ

ਆਦਿਤਿਆ L1 ਦਾ ਵਿਜ਼ੀਬਲ ਐਮੀਸ਼ਨ ਲਾਈਨ ਕਰੋਨਾਗ੍ਰਾਫ (VELC) ਪੇਲੋਡ CMEs ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰੇਗਾ। ਸੋਲਰ ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ ਇਮੇਜਿੰਗ ਟੈਲੀਸਕੋਪ (SUIT) ਫੋਟੋਸਫੀਅਰ ਅਤੇ ਕ੍ਰੋਮੋਸਫੀਅਰ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਲਵੇਗਾ। ਆਦਿਤਿਆ ਸੋਲਰ ਵਿੰਡ ਪਾਰਟੀਕਲ ਐਕਸਪੀਰੀਮੈਂਟ (ASPEX) ਅਤੇ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਐਨਾਲਿਸਟ ਪੈਕੇਜ ਆਦਿਤਿਆ ਸੂਰਜੀ ਹਵਾ ਅਤੇ ਆਇਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਗੇ। ਸੋਲਰ ਲੋ ਐਨਰਜੀ ਐਕਸ-ਰੇ ਸਪੈਕਟਰੋਮੀਟਰ  ਅਤੇ ਹਾਈ ਐਨਰਜੀ L1 ਆਰਬਿਟਿੰਗ ਐਡਵਾਂਸਡ ਟ੍ਰਾਈ-ਐਕਸ਼ੀਅਲ ਹਾਈ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ ਡਿਜੀਟਲ ਮੈਗਨੋਮੀਟਰ L1 ਬਿੰਦੂ 'ਤੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਮਾਪਣਗੇ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ

Tags :