ਗੋਲਡਾ ਮੀਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮੁੱਦੇ 

ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਯੋਮ ਕਿਪੁਰ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਜੇਤੂ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੇ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਗੋਲਡਾ ਮੀਰ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣਾ ਪਿਆ।ਜਦੋਂ ਕਿ ਰੱਖਿਆ ਖੁਫੀਆ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਇਲੀਯਾਹੂ ਜ਼ੇਰੀਆ ਨੂੰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਯੋਮ ਕਿਪੁਰ […]

Share:

ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਯੋਮ ਕਿਪੁਰ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਜੇਤੂ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੇ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਗੋਲਡਾ ਮੀਰ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣਾ ਪਿਆ।ਜਦੋਂ ਕਿ ਰੱਖਿਆ ਖੁਫੀਆ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਇਲੀਯਾਹੂ ਜ਼ੇਰੀਆ ਨੂੰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਯੋਮ ਕਿਪੁਰ ਯੁੱਧ ਦੇ 50 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਗੋਲਡਾ  ਤਤਕਾਲੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਗੋਲਡਾ ਮੀਰ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੇ ਬਣੀ ਬਾਇਓਪਿਕ, ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਬਰਲਿਨ ਫਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਗਲੋਬਲ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਦਿ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਗੋਲਡਾ ਮੀਰ ਨੇ “ਯੋਮ ਕਿਪੁਰ ਯੁੱਧ” ਨੂੰ ਨੈਵੀਗੇਟ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਨਿਆਂਇਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਖਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਖਮ ਮੁੜ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਯੋਮ ਕਿਪੁਰ ਯੁੱਧ ਦੀ 50ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੁਲਾਸੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵਿਰੋਧੀ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਜਿਸ ਨਾਲ 2,812 ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਜਾਨਾਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਹਲਕਾ ਯੋਮ ਕਿਪੁਰ ਯੁੱਧ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਸੰਯੁਕਤ ਮਿਸਰੀ-ਸੀਰੀਆਈ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਸਬਤ ਦੇ ਦਿਨ’ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। 

ਯਹੂਦੀ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਯਹੂਦੀ ਪ੍ਰਾਸਚਿਤ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਫੌਜ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਝਟਕੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਜਵਾਬੀ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਿਸਰ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਦੀਆਂ ਸੰਯੁਕਤ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਗਿਆ। ਜੰਗ 25 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਜੰਗਬੰਦੀ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਹੋਈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਜੇਤੂ ਸੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾਯੋਗ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਅਚਨਚੇਤ ਹਮਲੇ ਨੇ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਝੰਜੋੜ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਗੋਲਡਾ ਮੀਰ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣਾ ਪਿਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਰੱਖਿਆ ਖੁਫੀਆ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਇਲੀਆਹੂ ਜ਼ੇਰੀਆ ਨੂੰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

7 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਆਰਕਾਈਵਜ਼ ਨੇ ਯੋਮ ਕਿਪੁਰ ਯੁੱਧ ਬਾਰੇ 3,500 ਫਾਈਲਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ। ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ ਯਿਟਜ਼ਾਕ ਐਂਗਲਾਰਡ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਤਹਿਤ ਕਈਆਂ ਨੂੰ 2005 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰਿਹਾਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਗਰਾਤ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਫਾਈਲਾਂ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਲਾਂਕਣਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਏਲੀਯਾਹੂ (ਏਲੀ) ਜ਼ੀਰਾ ਨੇ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਮਿਸਰ-ਸੀਰੀਆ ਆਪਣੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਨਹੀਂ ਕਰ ਲੈਂਦੇ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਯੁੱਧ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਇਹ ਮੁਲਾਂਕਣ ਨਾਟਕੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮੋਸਾਦ ਚੀਫ ਜ਼ਵੀ ਜ਼ਮੀਰ ਦੇ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜੰਗ ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਸੀ।