जनभावना टाइम्स India Daily English इंडिया डेली लाइव
facebook twitter instagram

ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬਜ਼ਟ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਭਾਰਤੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਸ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪੇਸ਼, ਪੜੋ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ

ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।

Lalit Kumar Sharma
  • Last Updated : 08 January 2024, 06:19 PM IST

Share:

ਬਿਜਨੈਸ ਨਿਊਜ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਕਾਰਨ ਇਸ ਵਾਰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬਜਟ ਜੋ 2 ਫਰਵਰੀ 1946 ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ ਨੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਬਣੀ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਸਨ। ਇਸ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 1947 ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬਜਟ 26 ਨਵੰਬਰ 1947 ਨੂੰ ਆਰ. ਦੇ. ਸ਼ਨਮੁਗਮ ਸ਼ੈੱਟੀ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

2 ਫਰਵੀ ਤੋਂ ਪੇਸ਼ ਹੋਵੇਗਾ ਬਜ਼ਟ 

ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਨੇ 2 ਫਰਵਰੀ 1946 ਨੂੰ ਤਤਕਾਲੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਭਵਨ (ਅੱਜ ਦਾ ਸੰਸਦ ਭਵਨ) ਵਿੱਚ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਵੀ ਸਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉੱਥੋਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ ਬਣੀ ਤਾਂ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਬਣਾ ਕੇ ਭੇਜਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਡਿਤ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲਾ ਸੌਂਪਿਆ ਸੀ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬਜਟ 18 ਫਰਵਰੀ 1860 ਨੂੰ ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਜੇਮਸ ਵਿਲਸਨ ਨੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਥੋਂ ਚੋਣ ਲੜ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਅਲੀ

ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਮੇਰਠ ਅਤੇ ਮੁਜ਼ੱਫਰਨਗਰ ਤੋਂ ਯੂਪੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਚੋਣ ਵੀ ਲੜੀ ਸੀ।ਲਿਆਕਤ ਦੇ ਬਜਟ ਨੂੰ ਗਰੀਬ ਆਦਮੀ ਦਾ ਬਜਟ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਜਟ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਨੂੰ 'ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਬਜਟ' ਦੱਸਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਬਜਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ।

ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਖਤ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼

ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਖ਼ਤ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਦੀ ਸੀ। ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ 'ਤੇ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ 'ਚ ਹਿੰਦੂ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੇ ਖਰਚਿਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦੇਣ 'ਚ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਲੈਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵੀ ਲੱਗੇ ਸਨ।ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ ਨੇ ਤਾਂ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ ਬਹੁਤ ਸਖਤ ਇਨਸਾਨ ਸਨ। ਉਸ ਦੀ ਆਗਿਆ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਚਪੜਾਸੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲਗਾ ਸਕਦਾ ਸੀ।

ਖਾਨ ਦੀ ਹੋਈ ਸੀ ਜਬਰਦਸਤ ਅਲੋਚਨਾ 

ਕਈ ਲੋਕ ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ ਦੇ ਬਚਾਅ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅੱਗੇ ਆਏ। ਉਸ ਦੀ ਦਲੀਲ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਹਿੰਦੂ ਵਿਰੋਧੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਗੁਲ-ਏ-ਰਾਣਾ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹਿੰਦੂ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਸੀ। ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਈਸਾਈ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਿਰਵਿਵਾਦ ਮਹਾਨ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਉਭਰਿਆ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਿਆ।

1951 ਵਿੱਚ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ ਬੇਨਜ਼ੀਰ ਭੁੱਟੋ ਦੀ ਵੀ ਉਸੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਹੱਤਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਖਾਨ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 1951 ਵਿੱਚ, ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ

Tags :

Related News
×