Budget :ਜਾਣੋ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਪੇਸ਼?

1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਬਜਟ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਹੋਵੇਗਾ। ਦਰਅਸਲ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਸਾਲ ਚੋਣਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਸ ਸਾਲ 2 ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

Budget 2024: ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024-25 ਦਾ ਬਜਟ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦਾ ਆਖਰੀ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਗੇ। 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਬਜਟ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਹੋਵੇਗਾ। ਦਰਅਸਲ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਸਾਲ ਚੋਣਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਸ ਸਾਲ 2 ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਪੂਰਾ ਬਜਟ। ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਪੂਰਾ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬਜਟ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ?

ਬਜਟ ਦਾ ਬਲੂ ਪ੍ਰਿੰਟ ਅਕਤੂਬਰ-ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਤਿਆਰ 

• ਦੇਸ਼ ਦਾ ਬਜਟ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਜਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅਕਤੂਬਰ-ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਬਲੂ ਪ੍ਰਿੰਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਸੰਸਦ ਦਾ ਬਜਟ ਸੈਸ਼ਨ 31 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸੰਸਦ, ਰਾਜ ਸਭਾ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਸਦਨਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਬੈਠਕ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਯਾਨੀ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਬਜਟ ਸਦਨ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਸਦਨ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
• ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਬਜਟ ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ 2017 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਹਿਲਾਂ ਰੇਲਵੇ ਬਜਟ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ 2017 ਵਿੱਚ ਰੇਲਵੇ ਬਜਟ ਨੂੰ ਵੀ ਆਮ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
• ਦੇਸ਼ ਦਾ ਆਮ ਬਜਟ ਜਾਂ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਵਾਧੂ ਚਾਰਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ, ਦੇਸ਼ ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਪੀਯੂਸ਼ ਗੋਇਲ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਉੱਥੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।

2021 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪੇਪਰਲੈਸ ਬਜਟ ਹੋਇਆ ਪੇਸ਼

ਆਮ ਆਦਮੀ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪ ਰਾਹੀਂ ਬਜਟ ਦੀ ਕਾਪੀ ਡਾਊਨਲੋਡ ਅਤੇ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। 2021 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੂਰਾ ਬਜਟ ਕਾਗਜ਼ ਰਹਿਤ ਸੀ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਬਜਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਗਜ਼ ਨਹੀਂ ਛਪਾਏ ਗਏ। 2021 ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2022 ਅਤੇ 2023 ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੇਪਰ ਰਹਿਤ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

• 

  ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਾਫਟ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦਾ ਛਾਂਟੀ,ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਕੰਮ ਚੰਗਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਹੀ ਬਚੇਗੀ ਨੌਕਰੀ

  business

• 

  World Hindi Day : ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੰਦੀ ਦਾ ਦਬਦਬਾ, ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ

  business

• 

  ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਪਾਸਪੋਰਟਾਂ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਰੈਂਕਿੰਗ ਜਾਰੀ, ਜਾਣੋ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ਭਾਰਤ - ਕੌਣ ਹੈ ਸਿਖਰ 'ਤੇ?

  business

• 

  ਅਡਾਨੀ ਨੇ ਅੰਬਾਨੀ ਦੀ ਰਿਲਾਇੰਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਚੁਣੌਤੀ : ਕਿਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਪੈਟਰੋ ਕੈਮੀਕਲ ਸਰਵਉੱਚਤਾ ਲਈ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ

  business

• 

  ਚੀਨੀ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਹਿੱਲਿਆ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ, ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਡੁੱਬੇ 10 ਲੱਖ ਕਰੋੜ

  business