ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ...

ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰੀ ਕੀਮਤ ਨੂੰ ਨਾਮਿਨਲ ਜੀਡੀਪੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਜਟ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਨਾਮਿਨਲ ਜੀਡੀਪੀ ਜਾਣੇ ਬਿਨਾਂ, ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਲਈ ਬਜਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

Share:

ਹਾਈਲਾਈਟਸ

  • ਜੇਕਰ ਸਰਲ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਮਝੀਏ ਤਾਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ

ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਵਿੱਤੀ ਖਾਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਬਜਟ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਲਈ ਆਪਣੀ ਅੰਦਾਜ਼ਨ ਕਮਾਈ ਅਤੇ ਖਰਚੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਰਲ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਮਝੀਏ ਤਾਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 1 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 ਤੋਂ 31 ਮਾਰਚ 2024 ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਜਟ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸਰਕਾਰ ਇਹ ਤੈਅ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 'ਚ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਉਹ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਖਰਚ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ ਨੂੰ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਦੋ ਹਿੱਸੇ ਪੂੰਜੀ ਬਜਟ ਅਤੇ ਮਾਲੀਆ ਬਜਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

 

ਪੂੰਜੀ ਬਜਟ

ਪੂੰਜੀ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਪੂੰਜੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਧਾਰ ਲੈਣਾ, ਵਿਨਿਵੇਸ਼) ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪੂੰਜੀ ਖਰਚੇ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੰਪਤੀਆਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ, ਨਿਵੇਸ਼) ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਮਾਲੀਆ ਬਜਟ

ਮਾਲੀਆ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਮਾਲੀਆ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਖਰਚੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਾਲੀਆ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਮਾਲੀਆ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਮਦਨ ਕਰ, ਆਬਕਾਰੀ ਡਿਊਟੀ ਆਦਿ) ਅਤੇ ਗੈਰ-ਟੈਕਸ ਮਾਲੀਆ (ਜਿਵੇਂ ਵਿਆਜ, ਲਾਭ ਆਦਿ) ਦੋਵੇਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ