ਰੂਪ ਚੌਦਸ ਅੱਜ, ਯਮਰਾਜ ਨੂੰ ਦੀਵਾ ਦਾਨ ਕਰਨ ਤੇ ਬੇਵਕਤੀ ਮੌਤ ਦਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਡਰ

ਇਹ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਸਵਾਗਤ ਲਈ ਸੱਜਣ-ਸਜਾਣ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਕਾਰਤਿਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਨਰਕਾਸੁਰ ਨਾਮਕ ਦੈਂਤ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਸੀ। ਯਮਰਾਜ ਲਈ ਦੀਵੇ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ।

Last Updated : 11 November 2023, 11:29 AM IST

ਅੱਜ ਦੀਪ ਉਤਸਵ ਦਾ ਦੂਜਾ ਦਿਨ ਰੂਪ ਚੌਦਸ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਨਰਕ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਦੀਵਾਲੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 12 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਲਕਸ਼ਮੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰੂਪ ਚੌਦਸ 'ਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹਲਦੀ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਤੇਲ ਮਾਲਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਦਿੱਖ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰਨ ਲਈ ਪਾਣੀ 'ਚ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਕੇਵਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਅਸੀਸ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਨਰਕ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 2 ਕਹਾਣੀਆਂ

ਪਹਿਲੀ

ਨਰਕਾਸੁਰ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਦੈਂਤ ਨੇ 16,100 ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦੀ ਬਣਾ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਨਰਕਾਸੁਰ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ 16,100 ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕੈਦ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਤਾਂ ਜੋ ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸਤਿਕਾਰ ਮਿਲ ਸਕੇ, ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀਆਂ 8 ਮੁੱਖ ਰਾਣੀਆਂ ਵੀ ਸਨ। ਇਸ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀਆਂ 16,108 ਰਾਣੀਆਂ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਰਕਾਸੁਰ ਦੇ ਵਧ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਨਰਕ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਦੂਜੀ ਕਹਾਣੀ

ਯਮਰਾਜ ਅਤੇ ਜਮਦੂਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਯਮਰਾਜ ਨੇ ਯਮਰਾਜ ਦੇ ਦੂਤਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਜੀਵ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈਣ ਵੇਲੇ ਉਦਾਸ ਹੋਏ ਹੋ?

ਜਮਦੂਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਉਦਾਸ ਹੋਏ। ਹੇਮਰਾਜ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ ਤਾਂ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਬੱਚੇ ਦੀ ਉਮਰ ਛੋਟੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਹ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਰ ਜਾਵੇਗਾ।

ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਰਾਜੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਰਾਜਾ ਹੰਸ ਕੋਲ ਭੇਜਿਆ। ਰਾਜਾ ਹੰਸ ਨੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਹਰ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਪਾਲਿਆ। ਜਦੋਂ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਇੱਕ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ ਅਤੇ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਗੰਧਰਵ ਵਿਆਹ ਹੋ ਗਿਆ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਚਾਰ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਦੁਖੀ, ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ, ਰਾਜਾ ਹੇਮਰਾਜ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਰਾਣੀ ਰੋਣ ਲੱਗ ਪਏ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਨੂੰ ਸਰਾਪ ਦੇਣ ਲੱਗੇ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਸ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈਣ ਆਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਸੋਗ ਦੇਖ ਕੇ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਹੋਏ। ਇਹ ਦੱਸਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯਮਰਾਜ ਦੇ ਦੂਤਾਂ ਨੇ ਯਮਰਾਜ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਉਪਾਅ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਪ੍ਰਾਣੀ ਬੇਵਕਤੀ ਮੌਤ ਨਾ ਮਰੇ?

ਯਮਰਾਜ ਨੇ ਯਮਦੂਤਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਕਾਰਤਿਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਜਾਂ ਮੇਰੇ ਜਮਦੂਤਾਂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਖਣ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੇਵਕਤੀ ਮੌਤ ਦਾ ਡਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ। ਇਸ ਕਥਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨਰਕ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਦੀ ਰਾਤ ਯਮਰਾਜ ਨੂੰ ਦੀਵਾ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।