ਲੋਹੜੀ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਨਣਾ ਜਰੂਰੀ...

ਲੋਹੜੀ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਲਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਲੱਕੜ, ਓਹ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਗੋਹਾ ਅਰਥਾਤ ਸੁੱਕੀਆਂ ਪਾਥੀਆਂ ਸਾੜਨਾ ਅਤੇ ਦੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਰੇਵੜੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਲੋਹੜੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਹੜੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੌਸਮ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

Last Updated : 12 January 2024, 03:03 PM IST

ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ 13 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਹੜੀ ਭਾਵੇਂ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਦਿੱਲੀ ਆਦਿ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਪਰ ਹੁਣ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਬੜੀ ਧੂਮ-ਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀਆਂ ਨਾਲ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਖਾਸ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਅਧੂਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਤੁਹਾਨੂੰ 4 ਅਜਿਹੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ।

ਅੱਗ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ

ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅੱਗ ਬਾਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ, ਦੋਸਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅੱਗ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰਿਕਰਮਾ ਦੌਰਾਨ ਤਿਲ, ਮੂੰਗਫਲੀ, ਗਜਕ, ਰੇਵਾੜੀ, ਚਿਵੜਾ ਆਦਿ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਗਨੀ ਨੂੰ ਅਰਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਵਜੋਂ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਲੋਹੜੀ ਮਨਾਓ, ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ।

ਡਾਂਸ ਜ਼ਰੂਰੀ

ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਲੋਕ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਾਂਸ ਜ਼ਰੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਥਾਈਂ ਢੋਲ ਵਜਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਰਦ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਮਿਲ ਕੇ ਭੰਗੜਾ ਅਤੇ ਗਿੱਧਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕ ਨਾਚਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਰਵਾਇਤੀ ਗੀਤ

ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਕੁਝ ਖਾਸ ਰਵਾਇਤੀ ਗੀਤ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾ ਕੇ ਲੋਹੜੀ ਦੀ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਨਵੀਆਂ ਨੂੰਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਦਿਨ ਹੋਰ ਵੀ ਖਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ

ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਜ਼ਰੂਰ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਾਇਕ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਮੁਸਲਿਮ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਮਕਸਦ ਹੈ ਕਿ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਵਾਂਗ ਹੋਰ ਲੋਕ ਵੀ ਔਰਤ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖ ਲੈਣ।